Bilim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği-BESAM, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat
Eserleri Kanunu (FSEK) kapsamında kurulmuş bir telif meslek birliğidir.
Meslek birliğimiz BESAM, üyesi olan bilim ve edebiyat eserleri sahiplerinin
(yazarların); ortak çıkarlarını korumak, haklarının idaresini, takibini, alınacak
ücretlerin tahsilini ve hak sahiplerine dağıtımını sağlamak amacıyla kanunun
kendisine vermiş olduğu görev ve sorumluluklar kapsamında faaliyetlerini
sürdürmektedir.
Üyemiz bulunan eser sahiplerinin haklarının ihlal edilmesine karşı da Birlik olarak
mücadelemizi sürdürmekteyiz. Korsan yayıncılık ülkemizde maalesef çok yaygın bir
şekilde yapılmaktadır. Kitapların tıpkı baskılarının yapılarak piyasaya sürülmesinin
yanında fotokopiyle izinsiz şekilde çoğaltılarak da satışı yapılmaktadır. Eser ve hak
sahiplerinin izni olmadan bir eserden çoğaltma yapmak FSEK’te suç olarak
tanımlanmıştır. Kitapların fiziki korsanının yanında izinsiz olarak fotokopiyle
çoğaltılarak satılması eser ve hak sahiplerini çok ciddi kayıplara uğratmaktadır.
Eserlerin ikincil kullanımlarından (fotokopi ile çoğaltma, kamuya ödünç verme gibi)
doğan hakların takibi toplu hak yönetimi kapsamında ele alınmaktadır. Hem mevcut
5846 sayılı FSEK’te hem de 2018 yılında meclise sunulan FSEK değişiklik taslağında bu
hakların takibini yapma yetkisi meslek birliklerine verilmiştir. İkincil kullanımlardan
doğan bu hakların bireysel olarak takip edilemeyeceği ancak meslek birlikleri
tarafından takip edilebileceği de belirtilmektedir.
Üyemiz bulunan eser sahiplerinin haklarının ihlal edilmesine karşı da Birlik olarak
mücadelemizi sürdürmekteyiz. Korsan yayıncılık ülkemizde maalesef çok yaygın bir
şekilde yapılmaktadır. Kitapların tıpkı baskılarının yapılarak piyasaya sürülmesinin
yanında fotokopiyle izinsiz şekilde çoğaltılarak da satışı yapılmaktadır. Eser ve hak
sahiplerinin izni olmadan bir eserden çoğaltma yapmak FSEK’te suç olarak
tanımlanmıştır. Kitapların fiziki korsanının yanında izinsiz olarak fotokopiyle
çoğaltılarak satılması eser ve hak sahiplerini çok ciddi kayıplara uğratmaktadır.
Eserlerin ikincil kullanımlarından (fotokopi ile çoğaltma, kamuya ödünç verme gibi)
doğan hakların takibi toplu hak yönetimi kapsamında ele alınmaktadır. Hem mevcut
5846 sayılı FSEK’te hem de 2018 yılında meclise sunulan FSEK değişiklik taslağında bu
hakların takibini yapma yetkisi meslek birliklerine verilmiştir. İkincil kullanımlardan
doğan bu hakların bireysel olarak takip edilemeyeceği ancak meslek birlikleri
tarafından takip edilebileceği de belirtilmektedir.
Bu amaçla BESAM olarak bilim ve edebiyat alanında faaliyet gösteren diğer meslek
birlikleriyle bir araya gelerek bilim ve edebiyat eserlerinin ikincil kullanımlarından
doğan haklarının yurtiçi ve yurtdışında takibini ve idaresini, doğacak her türlü
lisanslama bedellerinin tahsili ve hak sahiplerine dağıtımını hayata geçirmek üzere
alandaki diğer meslek birlikleriyle Ortak Lisanslama Birliği (OLB) oluşturulması
çalışmalarımızı hızlandırdık. Bu çalışmayla eser ve hak sahiplerinin yurtiçi ve
yurtdışındaki haklarının takibi ve daha etkin bir telif hakları koruma
sistemi oluşturulması hedeflenmektedir.
Üniversiteler ve okullar çevresinde özellikle akademik yayınların yaygın olarak izinsiz
şekilde çoğaltılması ve satışının yapılması eser sahiplerimizin çoğaltma ve yayma
hakkını ihlal ederek ciddi maddi kayıplara uğramalarına yol açmaktadır. Fotokopi
işletmelerinin haksız kazanç sağladığı bu durum eser sahiplerinin yeni ürünler
üretmesini zorlaştırarak bilimsel üretimi baltalayıp ülkemizin akademik ve kültürel
hayatının verimsizliğine de yol açmaktadır.
Öncelikli olarak akademik eserlerin çoğaltımının daha yaygın yapıldığı verilerine
dayanarak bu tür eserler üreten siz değerli dostlarımızı meslek birliğimize üye olmaya
davet ediyoruz.
BESAM olarak toplu hak takibini bir an önce hayata geçirebilmek adına gerekli yasal
düzenlemelere katkılarımızı sürdürmeye devam ederken, henüz birliğimize üye
olmamış bilim ve edebiyat eseri üreten yazar ve akademisyen dostlarımızın hak
kaybına uğramamaları için Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda tanımlanması üzerine,
toplu hak takibinin sadece meslek birlikleri vasıtasıyla gerçekleştirilebilecek
olması vasfıyla, BESAM’a üye olmaya davet etmekteyiz.
Saygılarımızla,
Esen Arslandoğan
BESAM Yönetim Kurulu Başkanı